Ante nós, unha fachada en aparencia anodina: o número 209 da rue Saint-Maur, en París. Con todo, desde a década de 1850 ata os nosos días, entre as súas paredes xestáronse amores, amizades e traxedias; sucedéronse xeracións de nenos, artesáns e traballadores, inmigrantes do leste ou do sur de Europa. Alí, o ordinario da vida cotiá relacionouse co extraordinario e o máis violento da Historia do século xx, desde as barricadas da Revolución de 1848 e os enfrontamentos da Comuna de París ata as peores horas da redada do Vélodrome d’Hiver, en 1942, que se saldou coa deportación de cincuenta e dous dos seus habitantes.

Con perseveranza, exactitude, humildade, delicadeza e rigor, como resultado de incursións en todo tipo de arquivos, Zylberman rescata non só documentos e datos, senón tamén fotografías, tanto históricas como persoais. De igual modo, grazas a multitude de conversacións, recupera testemuños fundamentais.

O resultado é conmovedor, turbador, apaixonante: as historias e as imaxes entrelázanse como nunha novela, como as pezas dun crebacabezas. Agora ben, no caso de Zylberman esta autobiografía dun edificio é tamén unha forma de escritura de si: a súa ­contaxiosa empatía fai vibrar o libro, fai ecoar no patio, nos apartamentos e nos corredores todas as voces vivas ou extintas que o frecuentaron. Percorre a vida pasada e presente dos seus habitantes e ofrécenos unha palpitante reflexión sobre as pegadas do pasado, os lugares onde reside a memoria e o vínculo invisible entre os vivos e os mortos; en definitiva, unha narración soberbia que nos convida a converternos nun veciño máis. Ao mesmo tempo erudita e sentimental, esta investigación fascinante e sublime lembra tanto á obra de Svetlana Alexiévich como á de Patrick Modiano, ao Hotel do Norte, de Eugène Dabit, á vida instrucións de uso, de Georges Perec.